Κρεμασμένα ή απλά ακουμπισμένα σε τοίχους στα γραφεία των υπηρεσιών, με διάφορα αυτοκόλλητα, καρφίτσες με σημειώσεις & φωτογραφίες ή στοιβαγμένα σε αποθήκες, ήταν για χρόνια, τα περισσότερα από τα περίπου 1000 έργα τέχνης του δήμου Ηρακλείου, τα οποία συνθέτουν ένα ολόκληρο κεφάλαιο πολιτισμού και ταυτόχρονα αποτελούν περιουσιακά στοιχεία τεράστιας εμπορικής αξίας. Εκτιμάται ότι μόνο τα 59 έργα, που για πρώτη φορά εκτίθεται αυτές τις ημέρες στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, έχουν αγοραία αξία άνω των 300.000 ευρώ στο χρηματιστήριο της Τέχνης.
Τα τελευταία χρόνια ο δήμος Ηρακλείου επιδόθηκε στο απαιτητικό έργο της συγκέντρωσης, τεκμηρίωσης και ταξινόμησης αυτού του εικαστικού πλούτου, που βρισκόταν διάσπαρτος σε γραφεία και αποθήκες, «ορφανός» και άγνωστος. Με αρχή του νήματος πληροφορίες για την ύπαρξή τους, η δημοτική αρχή οδηγήθηκε στην ταυτοποίηση πινάκων ή τη διαπίστωσή της απώλειά τους, αφού ορισμένοι πίνακες αγνοούνται…
Όπως ανέφερε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Αριστέα Πλεύρη σε ενημερωτική εκδήλωση για τη δημοτική συλλογή έργων τέχνης, η δημοτική αρχή χρειάστηκε να ανατρέξει σε αποφάσεις Δημοτικών Συμβουλίων και Δημαρχιακών Επιτροπών από το 1946 (!), καταγράφοντας από αυτές τις πηγές ποιοι πίνακες είχαν αποτελέσει αντικείμενο δωρεάς ή κληροδοτήματος προς τον δήμο και εν συνεχεία να τους αναζητήσει.
Την ολοκλήρωση της φάσης του εντοπισμού τους, ακολούθησε η φάση της τεκμηρίωσης και καταλογράφησής τους. Το υλικό που προέκυψε, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ, ψηφιοποιήθηκε και αναρτήθηκε στη διαδικτυακή πύλη www.heraklionartgallery.gr, www.heraklionartgallery.eu Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής αποτυπώθηκε σε τρία έντυπα λευκώματα, που διανέμονται δωρεάν στο κοινό.
Δημοτική Πινακοθήκη
Επόμενο στάδιο στη διαχείριση της εκπληκτικής συλλογής πινάκων του 19ου και 20ου αι που έχει στην κατοχή του ο δήμος Ηρακλείου, είναι η αποκατάσταση και συντήρησή τους, με το βλέμμα στραμμένο στην «τελευταία πράξη» που δε θα είναι άλλη από τη μεταφορά τους στο Μέγαρο Κοθρή – Λιοπυράκη, με την ίδρυση Δημοτικής Πινακοθήκης Ηρακλείου. (Το κτίσμα έχει παραχωρηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμούς και έχει ανατεθεί η μελέτη για την αποκατάστασή του)
Οι φθορές στους περισσότερους πίνακες της συλλογής είναι μεγάλες. Και τα 59 έργα που εκτίθενται αυτό το διάστημα στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου είναι κακοσυντηρημένα. Μάλιστα, στον πίνακα με τον τίτλο «Ταυροκαθάψια» του Αλέκου Φασιανού, ο επισκέπτης της έκθεσης μπορεί εμφανέστατα να δει υγρασία στη βάση του.
Μπορεί τα έργα εμβληματικών Έλληνων εικαστικών, όπως οι Τσαρούχης, Φασιανός, Μόραλης, Σιδέρης, Βασιλείου, Γρύσπος, Καλμούχος, Σαντοριναίος αλλά και Ηρακλειωτών, όπως οι Φανουράκης, Θαλασσινός, Τιτίκα Σάλα να έμειναν για δεκαετίες στο σκοτάδι, ωστόσο οι «ράγες» που θα τα οδηγήσουν στο φως και το φιλότεχνο κοινό έχουν θεμελιωθεί…
